22 oktober 2025 - door Redactie
De financiële sector is te afhankelijk geworden van een handvol buitenlandse techbedrijven voor cruciale IT-diensten.
Daarvoor waarschuwen de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) in een gezamenlijk rapport. Volgens de toezichthouders brengt die concentratie grote risico’s met zich mee. Niet alleen bij technische storingen, maar ook op geopolitiek vlak.
De waarschuwing komt toevallig vrijwel gelijktijdig met een grote storing bij Amazon Web Services (AWS), de clouddienst van Amazon. Die lag maandag urenlang gedeeltelijk plat, waardoor talloze bedrijven en diensten getroffen werden. Onder meer Slack, Snapchat, Zoom, Fortnite, PlayStation, HBO Max, Disney+ en zelfs delen van Duolingo waren tijdelijk onbereikbaar.
De storing liet zien hoe kwetsbaar onze digitale samenleving is geworden. Wanneer één grote cloudprovider problemen heeft, kan dat wereldwijd gevolgen hebben. Dat geldt niet alleen voor entertainmentbedrijven of techstartups, maar ook voor banken, verzekeraars en beleggingsplatforms die hun systemen op dezelfde infrastructuur laten draaien.
Volgens DNB toont dit incident pijnlijk aan hoe geconcentreerd de IT-markt is geraakt. Slechts een paar Amerikaanse ‘hyperscalers’, bedrijven met gigantische datacenters en wereldwijde cloudcapaciteit, beheersen bijna de hele markt. Naast Amazon zijn dat vooral Microsoft (Azure) en Google (Cloud Platform).
Een hyperscaler is een technologiebedrijf dat op enorme schaal cloud- en datadiensten aanbiedt. Denk aan opslag, rekenkracht en netwerkdiensten die bedrijven gebruiken voor hun websites, apps of betaalverkeer.
Banken gebruiken deze infrastructuur om klantgegevens op te slaan, betalingen te verwerken of beleggingsportefeuilles te beheren. Omdat deze bedrijven zulke schaalvoordelen hebben, ze bieden wereldwijd goedkope, snelle en betrouwbare diensten, kiezen bijna alle financiële instellingen voor dezelfde spelers.
Maar dat gemak heeft een keerzijde.
Wanneer een organisatie volledig overstapt op één grote cloudprovider, ontstaat een vendor lock-in: een afhankelijkheid waarbij het bijna onmogelijk wordt om van leverancier te wisselen.
De reden?
Cloudproviders gebruiken vaak eigen software, tools en standaarden die niet compatibel zijn met die van concurrenten. Migreren naar een andere partij is daardoor technisch complex, duur en tijdrovend. Banken, die strenge veiligheidsnormen en continuïteitseisen hebben, durven zo’n overstap vaak niet aan.
Het resultaat: bijna de volledige Europese financiële sector draait op Amerikaanse infrastructuur. Dat maakt het systeem kwetsbaar bij technische problemen, cyberaanvallen of politieke spanningen.
AFM en DNB wijzen erop dat storingen of aanvallen bij deze partijen direct kunnen doorsijpelen naar de Europese economie. Als bijvoorbeeld AWS of Microsoft Azure tegelijk last hebben van een storing, kan dat betekenen dat betaalverkeer, transacties of klantenservice bij meerdere banken tegelijk uitvallen.
Zo’n scenario zou een systeemrisico vormen: een verstoring die het vertrouwen in het financiële systeem ondermijnt. Denk aan miljoenen klanten die geen geld kunnen overmaken, bedrijven die hun facturen niet kunnen betalen of beleggingsplatformen die blijven hangen.
Daarom roepen de toezichthouders de sector op om de afhankelijkheid van een paar grote Amerikaanse bedrijven af te bouwen.
Naast technische risico’s zijn er ook geopolitieke zorgen. De meeste cloudaanbieders zijn Amerikaanse bedrijven en vallen onder Amerikaanse wetgeving.
Dat betekent dat de VS toegang kunnen eisen tot data die op Amerikaanse servers staan, zelfs als die data Europees eigendom zijn. De Cloud Act uit 2018 geeft Amerikaanse autoriteiten het recht om gegevens van Amerikaanse bedrijven op te vragen, waar die ook ter wereld zijn opgeslagen.
Daarnaast vrezen experts dat IT-infrastructuur politiek als drukmiddel gebruikt kan worden. Met een onvoorspelbare president als Donald Trump zou de VS bijvoorbeeld kunnen dreigen om toegang tot Amerikaanse cloudtechnologie te beperken bij handelsconflicten.
Voor Europa is dat een zorgwekkend scenario: cruciale financiële data en diensten bevinden zich immers buiten de eigen invloedssfeer.
Volgens DNB en AFM is het onrealistisch om banken te vragen volledig af te stappen van Amerikaanse technologie, maar ze pleiten wél voor meer Europese samenwerking om alternatieven te ontwikkelen.
Europa beschikt over enkele eigen cloudinitiatieven, zoals Gaia-X, een project dat een open, veilige en transparante Europese cloud wil creëren, maar die staan nog in de kinderschoenen. Europese aanbieders zoals OVHcloud of Deutsche Telekom kunnen qua schaal en betrouwbaarheid nog niet concurreren met de Amerikaanse giganten.
De toezichthouders roepen daarom op tot langetermijninvesteringen in een Europese techinfrastructuur die voldoet aan onze standaarden voor privacy en veiligheid.
Een belangrijk onderdeel van die strategie is het gebruik van open standaarden en open-source software.
Open standaarden zorgen ervoor dat systemen van verschillende aanbieders met elkaar kunnen communiceren. Zo voorkom je dat een bank volledig vastzit aan één leverancier. Open-source software, waarbij de broncode vrij toegankelijk is, bevordert bovendien transparantie en onafhankelijkheid. Bedrijven kunnen zelf controleren hoe de software werkt en aanpassingen maken zonder toestemming van een commerciële partij.
DNB en AFM moedigen banken aan om deze principes te integreren in hun IT-beleid.
Naast technologische en economische overwegingen spelen ook maatschappelijke waarden een rol. Europese landen hanteren strengere regels voor privacy en databeveiliging, onder meer via de GDPR (Algemene Verordening Gegevensbescherming).
Wanneer financiële data bij Amerikaanse providers worden opgeslagen, is het moeilijker om te garanderen dat deze regels worden nageleefd. Dat ondermijnt het vertrouwen van consumenten in het financiële systeem.
Een sterke Europese techsector is dus niet alleen een kwestie van concurrentiekracht, maar ook van soevereiniteit: het recht om zelf te bepalen hoe en waar onze data worden beheerd.
De oproep van AFM en DNB is helder: de financiële sector moet minder afhankelijk worden van buitenlandse techreuzen. Dat vereist samenwerking, innovatie en langetermijndenken. Niet alleen binnen de sector, maar ook op Europees niveau.
Zolang bijna alle banken hun IT uitbesteden aan dezelfde Amerikaanse bedrijven, blijft de kans groot dat één storing miljoenen mensen treft. Een robuuste, onafhankelijke en veilige Europese infrastructuur is daarom geen luxe, maar een noodzaak voor de stabiliteit van het financiële systeem.
30 maart 2025
Mastercard en Visa hebben een marktaandeel van 61% in het Europees consumentenbetalingsverkeer. Met de Trump tariefheffingen in het achterhoofd wijst DNB op het risico van deze afhankelijkheid.
30 april 2024
Het overnemen van een bedrijf kan een opwindende en lucratieve onderneming zijn, maar het is ook een complex proces dat zorgvuldige planning en strategie vereist.
22 maart 2024
UnitedConsumers meldt dat de landelijke gemiddelde benzineprijs op 2,20 euro ligt, waardoor de prijzen weer flink duurder zijn geworden.
06 november 2023
EPI combineert de technologie van iDEAL en Payconiq en wil hiermee een Europese standaard in de markt zetten.
16 augustus 2023
Uit het jaarlijkse Global Wealth Report van de bank Credit Suisse blijkt dat er in 2021 maar liefst 26.000 Nederlanders miljonair zijn geworden.
20 juli 2023
De neobank bunq stelde eerder deze week een nieuwe update voor en gaf meteen aan dat het klantenbestand is aangedikt tot 9 miljoen.
12 april 2023
Het Internationaal Monetair Fonds schat de kans op een nieuwe en wereldwijde bankencrisis in op slechts 15 procent.
04 april 2023
De smartphonebank Bunq heeft een bankvergunning aangevraagd in de VS.
Beleggen in cryptocurrencies brengt risico's van verliezen met zich mee. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.
